OITAVO MANDAMENTO: MENTIRÁS

Os expertos corrixen algúns “pequenos erros” dos informes anteriores.

Eduardo Galéano

Ata fai un intre, os grandes medios regalábannos, cada día, cifras alegres sobre a loita internacional contra a pobreza. A pobreza estábase batendo en retirada, aínda que os pobres, mal informados, non se decataban da boa noticia. Os burócratas mellor pagos do planeta están confesando, agora, que os mal informados eran eles.

O Banco Mundial deu a coñecer a actualización da súa International Comparison Program. No traballo participaron, xunto ao Banco Mundial, o Fondo Monetario Internacional, as Nacións Unidas, a Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico e outras institucións filantrópicas.

Aí os expertos corrixen algúns erros pequeniños dos informes anteriores.

Entre outras cousas, decatámonos agora de que os pobres máis pobres do mundo, os chamados “indixentes”, suman cincocentos millóns máis que os que aparecían nas estatísticas.

Ademais, almorzámonos de que os países pobres son bastante máis pobres do que os numeriños dicían, e que a súa desgracia empeorou mentres o Banco Mundial vendíalles a pílula da felicidade do mercado libre.

E por se todo iso fose pouco, resulta que a desigualdade universal entre pobres e ricos fora mal medida, e en escala planetaria o abismo é aínda máis fondo que o de Brasil, país inxusto se os hai.

Outra mentira Ao mesmo tempo, un ex vicepresidente do Banco Mundial, Joseph Stiglitz, nun traballo conxunto con Linda Bilmes, investigou os custos da guerra de Iraq.

O presidente George W. Bush anunciara que a guerra podería custar, como moito, 50 mil millóns de dólares, o que a primeira vista non parecía demasiado caro tratándose da conquista dun país tan rico en petróleo. Eran números redondos, ou máis ben cadrados. A carnicería de Iraq leva máis de cinco anos, e neste período os Estados Unidos gastaron un millón de millóns de dólares matando civís inocentes. Desde as nubes, as bombas matan sen saber a quen. Baixo a mortalla de fume, os mortos morren sen saber por que. Aquela cifra de Bush alcanza para financiar so un trimestre de crimes e discursos. A cifra mentía, ao servizo desta guerra, nacida dunha mentira, que mentindo sigue.

E outra mentira máis Cando xa todo o mundo sabía que en Iraq non había máis armas de destrucción masiva que as que usaban os seus invasores, a guerra continuou, aínda que esquecera os seus pretextos.

Entón, o 14 de decembro do ano 2005, os xornalistas preguntaron cantos iraquís morreran nos dous primeiros anos de guerra.

E o presidente Bush falou do tema por primeira vez. Contestou: “Uns trinta mil, máis ou menos”.

E a continuación fixo un chiste, confirmando o seu sempre oportuno sentido do humor, e os xornalistas ríronse.

Ao ano seguinte, reiterou a cifra.

Non aclarou que os trinta mil referíanse aos civís iraquís cuxa morte había aparecido nos diarios. A cifra real era moito maior, como el ben sabía, porque a maioría das mortes non se publica, e ben sabía tamén que entre as víctimas había moitos vellos e nenos.

Esa foi a única información proporcionada polo goberno dos Estados Unidos sobre a práctica do tiro ao branco contra os civís iraquís. O país invasor só leva a conta, detallada, dos seus soldados caídos. Os demais son inimigos, ou danos colaterais, que non merecen ser contados. E, en todo caso, contalos resultaría perigoso: esa montaña de cadáveres podería causar mala impresión.

E unha verdade Bush vivía os seus primeiros tempos na presidencia cando o 27 de xullo do ano 2001 preguntou aos seus compatriotas: “Poden vostedes imaxinar un país que non fose capaz de cultivar alimentos suficientes para alimentar á súa poboación? Sería unha nación exposta a presións internacionais. Sería unha nación vulnerable. E por iso, cando falamos da agricultura americana, en realidade falamos dunha cuestión de seguridade nacional.”

Esa vez, o presidente non mentiu. O estaba defendendo os fabulosos subsidios que protexen o campo do seu país. “Agricultura americana” significaba, e significa máis nada que “Agricultura dos Estados Unidos”.

Con todo, é México, outro país americano, o que mellor ilustra os seus acertados conceptos. Desde que asinou o tratado de libre comercio con Estados Unidos, México non cultiva alimentos suficientes para as necesidades da súa poboación, é unha nación exposta a presións internacionais e é unha nación vulnerable, cuxa seguridade nacional corre grave perigo: - actualmente, México compra aos Estados Unidos 10 mil millóns de dólares de alimentos que podería producir; - os subsidios proteccionistas fan imposible a competencia; - ao paso que imos, de aquí a pouco as tortillas mexicanas seguirán sendo mexicanas polas bocas que as comen, pero non polo millo que as fai, importado, subsidiado e transxénico; - o tratado prometera prosperidade comercial, pero a carne humana, campesiños arruinados que emigran, é o principal producto mexicano de exportación.

Hai países que saben defenderse. Son poucos. Por iso son ricos. Hai outros países adestrados para traballar pola súa propia perdición. Son case todos os demais.